OPTYKA 5/2019

Wpływ antykoncepcji hormonalnej na film łzowy

Autorka:

Mgr MARTYNA JANECZEK

Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski

Streszczenie

Powierzchnia oka pokryta jest cienką warstwą filmu łzowego i pełni ważne funkcje dla narządu wzroku. Aby film łzowy spełniał swoje zadania, musi być zachowana równowaga między jego składowymi. Niedobór lub nadmiar którejś ze składowych skutkuje zaburzeniami filmu łzowego, a w konsekwencji zespołem suchego oka. Przyczynić się do tego może kilka czynników, m.in. stosowanie antykoncepcji hormonalnej, która dostarcza do organizmu kobiety dawki estrogenów i progesteronu. Te wpływają bezpośrednio na gruczoły odpowiadające za produkcję filmu łzowego, ale również działają antagonistycznie w stosunku do androgenu, którego receptory znajdują się w gruczołach. Może to zaburzyć funkcjonowanie gruczołów i skutkować obniżeniem parametrów filmu łzowego oraz pojawieniem się zespołu suchego oka. W celu sprawdzenia, czy antykoncepcja hormonalna wpływa na film łzowy, przebadano dwie grupy kobiet: niestosujące antykoncepcji hormonalnej i przyjmujące ją co najmniej trzy miesiące. Obie grupy zostały poddane ocenie subiektywnej w postaci kwestionariusza OSDI, a następnie badaniom obiektywnym sprawdzającym ilość filmu łzowego, jego stabilność i stan powierzchni oka. Badania obiektywne potwierdziły założenia: zbadane parametry u kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną były obniżone w stosunku do grupy kontrolnej i większość z nich była poniżej normy, co może świadczyć o częstszym występowaniu zespołu suchego oka. Ankieta OSDI nie wykazała różnic w subiektywnym odczuwaniu objawów między grupami.

Abstract

The surface of the eye is covered with a thin layer of tear film which has important functions. The balance between its components must be maintained. Deficiency or excess of any of the components results in disorders of the tear film and consequently dry eye syndrome. Several factors may contribute to this, including hormonal contraception, which provides the body with estrogen and progesterone. These affect the glands responsible for tear film production, but also act antagonistically to the androgen whose receptors are in those glands. This may disrupt the functioning of the glands and result in a reduction in tear film parameters and dry eye syndrome. To check whether hormonal contraception affects the tear film, two groups of women were examined: those not using hormonal contraception and those taking it for at least three months. The subjective test was OSDI questionnaire. Objective tests checked the amount of tear film, its stability and the condition. Objective studies confirmed that the tested parameters in women using hormonal contraception turned out to be lower and most of them were below normal, which may cause dry eye syndrome. The OSDI survey did not show differences in the subjective perception of symptoms between groups.